วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดประสงค์ที่จะศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องสังคมอุดมคติในทัศนะ ของพระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต) เพื่อให้ทราบว่า สังคมอุดมคติคืออะไร มีลักษณะอย่างไร มนุษย์ สามารถเข้าถึงสังคมอุดมคติได้หรือไม่และสามารถนำมาใช้แก้ปัญหาสังคมไทยและสังคมโลกได้ อย่างไร จากการศึกษาวิจัยพบว่า สังคมอุดมคติของพระธรรมปิฎก หมายถึง สังคมที่ดีงามอันเป็น แบบอย่างที่พึงปราถนาของมนุษย์ ซึ่งมีลักษณะเป็นสังคมแห่งกัลยาณมิตรที่มีสภาพแวดล้อมเอื้อต่อ การที่สมาชิกในสังคมจะได้พัฒนาศักยภาพของคนให้เข้าถึงอิสรภาพทั้งสี่ด้าน คือ อิสรภาพทางกาย อิสรภาพทางสังคม อิสรภาพทางจิตใจและอิสรทางปัญญา สังคมจึงเกิดขึ้นเพื่อให้มนุษย์ได้รับ การศึกษาเพื่อพัฒนาตน ในทัศนะของพระธรรมปิฎกสังคมสงฆ์เป็นสังคมตัวอย่างซึ่งมีหลักการที่สำคัญสอง ประการ คือ หลักธรรมกับหลักวินัย ซึ่งหมายถึงกฎของธรรมชาติกับกฎของมนุษย์(สังคมนิยมน์) พระธรรมปิฎกได้วิเคราะห์หลักการ เจตนารมณ์และรูปแบบวิถีชีวิตในสังคมสงฆ์มาประยุกต์ใช้กับ สังคมฆราวาส โดยเห็นว่า ปัจจัยสนับสนุนให้เกิดสังคมอุดมคติมีสองปรการคือ ๑. ปัจจัยภายนอกทางสังคมที่ดี เรียกว่าสังคมแห่งกัลยาณมิตร ซึ่งหมายถึงระบบโครงสร้างทาง สังคมทั้งหมดที่มนุษย์จัดตั้งขึ้นจะต้องประสานเป็นอันเดียวกันบนฐานแห่งความเข้าใจใน ความจริงตามกฎธรรมชาติโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้มนุษย์เข้าถึงธรรม ๒. ปัจจัยภายในปัจเจบุคคลที่ดี เรียกว่า โยนิโสมนสิการ ซึ่งเป็นคุณสมบัติภายใน ปัจเจกบุคคลที่ได้รับการพัฒนาขึ้นจากการหล่อหลอมของสังคมที่ดี อันเป็นบุคคลอุดมคติของสังคม คือ ความเป็นพระโสดาบันและกัลยาณปุถุชน วิธีการที่จะเข้าถึงสังคมอุดมคติและพัฒนาบุคคลอุดมดติ คือ การศึกษที่ถูกต้องตามหลัก ไตรสิกขา การศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญที่สุดในการสร้างบุคคลและสังคมอุดมคติ เมื่อนำแนวคิดของพระธรรมปิฏกมาวิเคราะห์กับแนวคิดของปรัชญาตะวันตกและ ตะวันออกทำให้เห็นลักษณะเด่นของแนวคิดพระธรรมปิฎก คือ แนวคิดของพระธรรมปิฎกให้ความ สำคัญกับความสัมพันธ์ของระบบบูรณาการทั้งสาม คือ มนุษย์ ธรรมชาติและสังคม โดยที่ระบบทั้งสาม จะต้องมีความเกื้อกูลประสานกันอย่างสมดุลและถูกต้อง นอกจากนี้แนวคิดของพระธรรมปิฎกยัง ให้ความสำคัญกับการพัฒนาคนและการพัฒนาสังคมจะต้องเป็นไปอย่างสอดคล้องและส่งเสริมกัน นั่นคือ แนวคิดของพระธรรมปิฎกให้ความสำคัญทั้งสาระและรูปแบบ บุคคลและระบบ ปัจเจกบุคคลและสังคม จิตใจและรูปธรรม ดังนั้น แนวคิดของพระธรรมปิฎกจึงสามารถนำมาใช้แก้ไขปัญหาได้ ทั้งปัจเจกบุคคล สังคม และธรรมชาติแวดล้อม ของสังคมไทยและสังคมโลก
Download : 254412.pdf
254412.pdf