งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบเรื่องนิพพานในพระพุทธศาสนาเถรวาท มหายานนิกายโยคาจารและวัดพระธรรมกาย โดยในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยมุ่งเปรียบเทียบประเด็น ทางความคิดเรื่อนิพพานเป็นหลัก
จากการศึกษาพบว่า นิพพานเป็นภาวะทางจิตวิทยาไม่ใช่ภาวะทางอภิปรัชญาเป็นความสงบทางจิต อันเป็นผลมาจากความพยายาท ฝึกฝน และการรู้สภาพเป็นจริง นิพพานกับสภาพแห่งอนัตตาจึงเป็นสิ่งเดียวกันเพราะเป็นภาวะที่ปราศจากตัวฉันที่ให้ยึดมั่นถือมั่นอย่างเด็ดขาดภาวะนิพพานของเถรวาทเป็นทั้งบุคคลสุญญาตา คือไม่ยึดมั่นในตัวตนและธรรมสุญญตา ไม่ยึดติด ในธรรม
ภาวะที่ว่างของนิพพานตามหลักของเถรวาท จึงเป็นความว่างจากกิเลสตัณหาที่เป็นตัว ยึดมั่นถือว่ามั่นนี้คือตัวเรา นี้คือของเรา แม้แต่ความดีหรือบุญกุศลที่มีในภพก็ต้องละทิ้งไม่ติดอยู่ในโลกฺตตรภูมิแม้แต่นิพพานก็ต้องไม่ยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นของเรา
โยคาจาร กล่าวนิพพาน เป็นภาวะที่ว่างเช่นกัน โดยมีความคิดเห็นว่า นิพพานคือการเปลี่ยนรูปของวิญญาณทั้งหลาย ว่างจากความต่างกันระหว่างความมีอยู่กับความไม่มีอยู่แห่งจิต นิพพานของโคยาจารก็คือจิตบริสุทธิ์ ว่างจากการปรุงแต่งเป็นภาวะที่จิตรู้
|
254972.pdf