บทคัดย่อ

      วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ คือ (๑) เพื่อศึกษาความเป็นมาและความสำคัญของมหัลลกภิกษุที่ได้รับเอตทัคคะ  (๒) เพื่อศึกษาบทบาทของมหัลลกภิกษุที่ได้รับเอตทัคคะ และ (๓) เพื่อวิเคราะห์บทบาทของมหัลลกภิกษุที่ได้รับเอตทัคคะมาเป็นแนวทางพัฒนาศักยภาพมหัลลกภิกษุ (พระหลวงตา) ในสังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เน้นศึกษาค้นคว้าจากเอกสาร โดยสำรวจข้อมูลชั้นปฐมภูมิจากพระไตรปิฎก อรรถกถา สำรวจข้อมูลทุติยภูมิจากตำราวิชาการ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลจากการศึกษาพบว่า ประวัติความเป็นมาและความสำคัญของพระมหัลลกภิกษุทั้ง ๕ รูปล้วนแสดงให้ทราบถึงวิถีในการดำเนินชีวิตที่หลากหลาย กล่าวคือ ทั้ง ๕ รูป เป็นพราหมณ์ ต่างได้กระทำบุญกุศล คุณงามความดีไว้มากในอดีตชาติ ต้องการบรรลุธรรมและตำแหน่ง (เอตทัคคะ) จากพระพุทธเจ้าพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง

บทบาทของมหลัลกภิกษุที่ได้รับเอตทัคคะทั้ง ๕ รูป แยกเป็น ๒ ประเด็น คือ ก่อนบวชและหลังบวช ดังนั้น บทบาทของมหลัลกภิกษุที่ได้รับเอตทัคคะสามารถนำมาใช้เพื่อพัฒนาศักยภาพของพระสงฆ์ไทยสามารถสรุปได้  ดังนี้ บทบาทด้านการศึกษาและปฏิบัติธรรม บทบาทด้านการเผยแผ่/สั่งสอนธรรม บทบาทด้านการสงเคราะห์ญาติ บทบาทด้านการปกครอง/ปกป้องคุ้มครองพระพุทธศาสนา และบทบาทด้านความสัมพันธ์กับฝ่ายอาณาจักร

สรุป การปฏิบัติตามคำสอนก็ดี การทำตนเองให้เป็นแบบอย่างก็ดี การสั่งสอนประชาชนก็ดี เป็นภารกิจหลักของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา ทั้งนี้ก็เพราะวัดเป็นศูนย์กลางแห่งชุมชนและงานสังคมสงเคราะห์ ดังนั้น พระภิกษุสงฆ์จำต้องปฏิบัติตามทางสายกลางเพื่อขจัดกิเลสและกองทุกข์ทั้งปวง แล้วช่วยเหลือผู้อื่นด้วยความเมตตากรุณา

ดาวน์โหลด