บทคัดย่อ

จากการศึกษาวิจัย พบว่า ปมาณิกา ๔ หมายถึง หลักเกณฑ์ในใจที่ใช้วัดเพื่อให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาในบุคคล ๔ ประเภท ได้แก่ รูปัปปมาณิกา เป็นการถือเอารูปร่างที่มองเห็นเป็นประมาณในใจให้เกิดความศรัทธา โฆสัปปมาณิกา เป็นการถือเอาเสียงที่ได้ยินเป็นประมาณในใจให้เกิดความศรัทธา ลูขัปปมาณิกา เป็นการถือเอาสิ่งของเครื่องใช้และความเป็นอยู่ที่มองเห็นเป็นประมาณในใจให้เกิดความศรัทธา และธัมมัปปมาณิกา เป็นการถือเอาธรรมที่พิจารณาเป็นประมาณในใจให้เกิดความศรัทธา

พระเถระผู้เป็นเอตทัคคะด้านการเผยแผ่ ๔ ท่าน ได้แก่ พระนันทะเถระเอตทัคคะผู้เลิศกว่าเหล่าภิกษุฝ่ายคุ้มครองทวารในอินทรีย์ พระลกุณฎกภัททิยเถระ เอตทัคคะผู้เลิศกว่าเหล่าภิกษุทั้งหลายฝ่ายผู้มีเสียงไพเราะ พระโมฆราชเถระ เอตทัคคะผู้เลิศกว่าเหล่าภิกษุทั้งหลายฝ่ายทรงจีวรเศร้าหมอง และพระปุณณมันตานีบุตรเถระ เอตทัคคะผู้เลิศกว่าเหล่าภิกษุทั้งหลายผู้แสดงธรรม พระเถระทั้ง ๔ ท่านต่างปารภความเป็นเอตทัคคะของตนในอดีตแตกต่างกันไปตามจริตความหลงไหลในปมาณิกาของแต่ละบุคคล

ความศรัทธาแบบปมาณิกาที่เกิดขึ้นแก่พระเถระทั้ง ๔ รูปย่อมส่งให้เกิดผลทั้งดีและเสียต่อการเผยแผ่พุทธศาสนา ด้านผลดีย่อมเป็นการดึงชนในชมพูทวีปให้มาเลื่อมใสศรัทธาพุทธศาสนาเพิ่มมากยิ่งขึ้น ส่วนผลเสียย่อมแตกต่างกันไปตามปมาณิกาที่เหล่าพุทธบริษัทศรัทธา ยกเว้นเพียงธัมมัปปมาณิกาเท่านั้นที่เป็นไปเพื่อหนทางแห่งความสุขอย่างแท้จริง

ดาวน์โหลด