วิทยานิพนธ์นี้ทำการศึกษาวิเคราะห์เรื่องฤกษ์ตามคัมภีร์โหราศาสตร์ไทย ที่มีผลต่อพุทธศาสนิกชน มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ ๑.เพื่อศึกษาแนวคิดความเชื่อเรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์โหราศาสตร์ไทย ๒. เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องฤกษ์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท ๓. เพื่อศึกษาวิเคราะห์เรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์โหราศาสตร์ไทยที่มีผลต่อพุทธศาสนิกชน

จากการศึกษาโดยออกแบบเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีการศึกษาจากเอกสาร และการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาพบว่าความเชื่อเรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์โหราศาสตร์ไทยนั้นมีการศึกษากันมายาวนานตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี พระยาลิไท ทรงเชี่ยวชาญในคัมภีร์สุริยยาตรและทรงสนับสนุนให้มี การศึกษาวิชาโหราศาสตร์สำหรับผู้ที่ต้องการศึกษาเล่าเรียนโดยไม่จำกัดว่าเป็นหญิงหรือชาย จะเห็นได้จากพระมหากษัตริย์ในสมัยต่อๆ มาจากราชวงศ์พระร่วงเจ้าก็ยังคงศึกษาและยึดถือในเรื่องฤกษ์จะเห็นได้จากพระฤกษ์ที่พระมหากษัตริย์ทรงเลือกใช้ให้เหมาะกับพระราชกรณียกิจต่างๆ เพื่อให้เกิดผลดีป้องกันผลเสียให้กับบ้านเมืองและบุคคล ในสังคมปัจจุบันยังมีความเชื่อเรื่องการขอฤกษ์เพื่อประกอบกิจการมงคลต่างๆ เพราะวิถีชีวิตของคนไทยยังยึดถือตามขนบธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้ความเชื่อเรื่องการใช้ฤกษ์ยังยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมา โดยมุ่งหวังให้มีความสำเร็จ ความเจริญรุ่งเรืองในหน้าที่การงาน และก่อให้เกิดความสุขต่อตนเอง ต่อสถาบันครอบครัว และต่อสังคมโดยรวมอีกด้วย

การศึกษาแนวคิดเรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท พระพุทธองค์ไม่ได้ทรงสอนให้เชื่อในอิทธิพลของดวงดาว แต่ทรงสอนให้เชื่อในเรื่องของกรรม พระพุทธองค์ทรงมีพุทธานุญาติให้พระภิกษุที่อยู่ป่า หรืออยู่ในเขตใกล้ชิดกับชาวบ้านศึกษาในเรื่องของดาวนักษัตรได้ เพื่อเป็นประโยชน์ในการลงอุโบสถ มิใช่นำมาใช้ในการทำนายทายทัก

การศึกษาแนวคิดความเชื่อเรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์โหราศาสตร์ไทย ที่มีผลต่อพุทธศาสนิกชน พบว่าพุทธมีความเชื่อขั้นพื้นฐานอันประกอบด้วย ๑. ความเชื่อในศาสนา ๒. ความเชื่อในสถาบันพระมหากษัตริย์ ๓. ความเชื่อในประเพณีที่ยึดถือสืบทอดกันมา ๔. ความเชื่อในโหราศาสตร์ การพยากรณ์ การให้ฤกษ์ยามที่เป็นมงคล นอกจากนั้นชาวพุทธยังมีความเชื่อใน เรื่อง บาป บุญคุณโทษ เชื่อในกรรมความเชื่อในเรื่องฤกษ์ที่ส่งผลต่อชาวพุทธนั้นเป็นการผสมผสานกันในด้านการทำบุญทางพระพุทธศาสนาเข้าไปด้วย เพื่อเป็นไปในด้านขวัญกำลังใจ เพิ่มความเชื่อมั่น ในทุกกิจการที่ประกอบให้เกิดประโยชน์ในหลายด้าน เช่น เพื่อประโยชน์สุขส่วนตัว เพื่อประโยชน์ในส่วนรวม และสังคม เป็นการแสดงถึงความสัมพันธ์ที่มีอิทธิพลในการดำเนินชีวิตของชาวพุทธตั้งแต่อดีตจนมาถึงปัจจุบัน

การศึกษาวิเคราะห์เรื่องฤกษ์ที่ปรากฏในคัมภีร์โหราศาสตร์ไทยมีผลต่อพุทธศาสนิกชนนั้นส่งผลในเรื่องจิตใจ ทำให้มีความมั่นใจในการประกอบอาชีพ การพัฒนาศักยภาพทั้งส่วนตัวและสังคมโดยรวม ถึงแม้หลักคำสอนของพระพุทธศาสนาจะไม่ส่งเสริมให้เชื่อในเรื่องของฤกษ์ยาม แต่สิ่งเหล่านี้ได้กลายเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตไม่สามารถแยกออกจากกันได้ ดังนั้น พุทธศาสนิกชนควรยึดถือหลักคำสอนของพระพุทธองค์ควบคู่ไปกับความเชื่อในเรื่องฤกษ์

Download